سردار عبداللهي مي‌گويد: گاهي برخي پروژه‌ها بوده که ديگران مي‌توانستند انجام دهند و ما حتي در مناقصه آن هم شرکت نکرديم. امروز قرارگاه يک چتر ايمني ايجاد کرده به صورتي که مجموعه‌هاي خصوصي مي‌آيند با آن کار مي‌کنند و رضايت هم دارند.
به گزارش پايگاه خبري تحليلي پيرغار، جنگ که تمام شد، کشور با حجم انبوهي از ويراني ها، خرابي‌ها و نابودي زيرساختها روبرو بود. «سازندگي» بلافاصله اغاز شد اما توان بخش‌هاي دولتي و خصوصي به حدي نبود که بتوان اين خسارتها را جبران کرد.
از اينجا بود که يک ظرفيت جديد سازندگي وارد ميدان شد: «قرارگاه سازندگي خاتم الانبيا(ص) سپاه»
اين قرارگاه بر پايه توان مهندسي و عمران سپاه پاسداران در طول 8 سال جنگ تحميلي شکل گرفت و اگر سپاه در طول جنگ به سنگرسازي، ساخت پل هاي تاکتيکي، خاکريز و ... مشغول بود حالا مي‌بايد در حوزه‌هاي وسيع‌تري از عمران -آن هم نه فقط در محدوده مناطق جنگي بلکه در کل کشور- بپردازد.
اصل 148 قانون اساسي نيز راه را براي اين دست اقدامات نيروهاي مسلح روشن کرده و گفته که نيروهاي مسلح در زمان صلح مي‌توانند در امور عمراني و سازندگي به کار گرفته شوند.
با شکل گيري اين قرارگاه، و يک سال پس از پايان جنگ با تدبير فرمانده وقت سپاه ابلاغ فرماندهي معظم کل قوا، سپاه وارد عرصه سازندگي مي شود هرچند اين ورود حرف و حديث هاي فراواني را رقم زد و قرارگاه خاتم نيز در نوک پيکان اين انتقادات بود.
اين حرف و حديث‌ها خصوصا در چند سال اخير شکل فزاينده‌اي به خود گرفت و از داخل و خارج کشور سپاه را به انحصارطلبي و تنگ کردن فضاي رقابت براي بخش خصوص متهم کردند.
در اين گزارش سعي شده به بررسي برخي از اين شبهات به روايت سردار عبادالله عبداللهي فرمانده فعلي قرارگاه سازندگي خاتمالانبيا(ص) بپردازيم.
سردار عبداللهي با مدرک «کارشناس ارشد مديريت ساخت»، از تاريخ 14 اسفندماه 1391 به عنوان فرمانده اين قرارگاه مشغول به خدمت است.
* سپاه و بخش‌هاي خصوصي
ارديبهشت سال 90 سردار جعفري فرمانده کل سپاه در گفتگو با فارس، از ممنوعيت ورود سپاه به پروژه هاي زير 100 ميليارد تومان خبر داد و گفت: البته اگر پروژه‌اي نيز بالاتر از 100 ميليارد تومان باشد ولي شرکت‌هاي خصوصي بتوانند آن را انجام دهند، سپاه وارد اين پروژه‌ها نخواهد شد مگر آنکه شرکت خصوص بخواهد اجحافي کند که در اين صورت سپاه براي ايجاد رقابت و تعديل قيمت وارد خواهد شد.
سردار جعفري به اين نکته نيز اشاره مي کند که « يکي از راهبردهاي ما که به تصويب رهبر معظم انقلاب نيز رسيده و اعمال مي‌شود، اين است که ورود سپاه به پروژه‌هاي مختلف، جايي را براي مردم و شرکت‌هاي خصوصي و کوچک، تنگ نکند.»
* قرارگاه خاتم؛ انحصارطلب يا انحصارشکن
سردار عبداللهي نيز در اين باره مي گويد: «امروز قرارگاه يک چتر ايمني ايجاد کرده به صورتي که مجموعه‌هاي خصوصي مي‌آيند با آن کار مي‌کنند و رضايت هم دارند. ما بر اساس رسالت کار مي‌کنيم که بالاتر از مأموريت است و دغدغه معيشت و اشتغال مردم را داريم و بر اساس خواست دولت‌ها هر کجا که بخواهند کمک مي‌کنيم و اگر کاري بر زمين مانده باشد انجام مي‌دهيم.»
او به اين نکته نيز تصريح مي‌کند که «گاهي برخي پروژه‌ها بوده که ديگران مي‌توانستند انجام دهند و ما حتي در مناقصه آن هم شرکت نکرديم.»
* آمار نيروهاي قرارگاه سازندگي سپاه
جلوگيري از ايجاد فضاي اشتغال و تبديل شدن قرارگاه خاتم به يک انحصار جديد در حوزه کار و صنعت يکي ديگر از شبهه‌هاي مطرح شده پيرامون عملکرد سازندگي سپاه است که سردار عبداللهي به آن نيز اشاره کرد: «در ايام دفاع مقدس سپاه نيروهاي مردمي را آموزش مي‌داد و مديريت نيز بر عهده سپاه بود. امروز هم ما همان روال را دنبال مي‌کنيم.»
وي از همکاري 5 هزار شرکت پيمانکار بخش خصوصي با قرارگاه سازندگي خاتم الانبيا خبر داد و افزود: «قرارگاه سازندگي 135 هزار نفر نيرو دارد که از اين بين تنها 2هزار و 560 نفر نيروي رسمي هستند و بقيه را نيروهاي مردمي تشکيل مي‌دهند.»
* استفاده و جذب نيروهاي نخبه دانشگاهي
«البته ما نيروهاي وظيفه‌اي که در دانشگاه‌ها مشغول به تحصيل هستند و نخبه محسوب مي‌شوند -يعني ويژگي‌هاي مد نظر ما را دارند- شناسايي و جذب مي‌کنيم تا آنها بتوانند در ميدان عمل نيز تجربه کسب کنند و بعد از پايان خدمت سربازي بر اساس تقاضاي خود مي‌توانند تبديل به کادرهاي قراردادي شوند.»
به گفته فرمانده قرارگاه سازندگي خاتمالانبيا(ص)، در ميان 135 هزار نفر نيروي مشغول به کار در اين قرارگاه، بالغ بر 35 هزار نفر در سطح مهندس، فوق‌ليسانس و دکتري هستند و بقيه نيروها نيز به لحاظ فني، افراد ماهر و باتجربه محسوب مي‌شوند.
البته اين 135 هزار نفر به صورت مستقيم مشغول به کار هستند و چند برابر اينها -بيش از 500هزار نفر- در حوزه هاي ديگر مثل پشتيباني و تدارکات و غيره به صورت غير مستقيم فرصت شغلي ايجاد شده است.»
* وقتي «شل» و «توتال» از ايران رفتند
فرمانده قرارگاه سازندگي خاتم الانبيا(ص) با ذکر نمونه‌اي در اين باره مي‌گويد: «زماني که شرکت‌هايي نظير «توتال»، «شل» و «هيوندا» در اواسط دهه 80 کار برروي فازهاي پارس جنوبي را رها کردند و رفتند، ما با اتکا به توان داخل کشور فازهاي 15 و 16 را به مرحله نهايي راه‌اندازي و حتي بهره‌وري رسانديم به صورتي که امروز گاز در حال استحصال است.»
به گفته عبداللهي «فاز 15 و 16 از بزرگترين فازهاي پارس جنوبي، داراي 4 ترين است که 2 ترين آن کامل شده و 22 ميليون متر مکعب گاز را به شبکه سراسري تزريق مي‌کند و تجهيز، طراحي، ساخت و بهره‌وري آن تماما توسط مهندسان ايراني صورت گرفته است.»
بازديد رهبر معظم انقلاب از ميدان گازي پارس جنوبي
«ما تمام تجهيزات اصلي پالايشگاه‌ها نظير توربوکمپرسورها، استراکچرها، تاورها، ايرکولرها، ترام‌ها و بويلرها را خودمان مي‌سازيم و تاکنون به لطف خدا در هر کاري که اراده کرده‌ايم موفق بوده‌ايم. البته ما هر چه پيش مي‌رويم تجربه بيشتري کسب مي‌کنيم اما امروز ديگر ساخت سد، راه و تونل براي ما يک امر عادي است. قرارگاه خاتمالانبيا(ص) انحصارها را شکست. قبل از انقلاب و يا در سالهاي ابتدايي انقلاب، اين خارجي‌ها بودند که حتي پروژه‌هاي معمولي ما را ساخته، طراحي و بهره‌برداري مي‌کردند و نيروهاي ايراني حق ورود به کارگاه‌ها را نداشتند.»
** آشنايي با برخي پروژه‌هاي ملي
* از حرم تا حرم؛ قطعه اول آماده افتتاح
يکي از پروژه‌هايي که قرارگاه خاتم در آن نقش اصلي را داشت آزادراه حرم تا حرم (قم تا مشهد) است، به گفته فرمانده قرارگاه سازندگي خاتم الانبيا(ص) «قطعه اول اين آزادراه يعني حد فاصل قم تا گرمسار به طول 156 کيلومتر آماده، خط‌کشي و حتي گاردريل آن نيز نصب شده است.»
عبداللهي اين پروژه را يک پروژه بسيار موفق در کشور ارزيابي کرد که طي 2 سال به انجام رسيده و علاوه بر 2 لاين رفت و برگشت، امروز اين اتوبان به 3 خط رفت و 3 خط برگشت مجهز شده و اين علاوه بر 901 ابنيه‌اي است که با بهترين کيفيت در اين مسير ساخته شده است.
آبروها و پل‌هاي بزرگ ازجمله اين ابنيه‌ها هستند.
فرمانده قرارگاه خاتم مي‌گويد: «بر اساس نظر کارشناسان وزارت راه و شهرسازي، با بهره برداري از اين پروژه، طي يک سال، 200 ميليارد تومان در مصرف سوخت صرفه‌جويي شده و زمان تردد در اين مسير براي کاميون‌ها 3 ساعت و براي خودروهاي سواري يک ساعت و نيم کم مي‌شود که اينها علاوه بر صرفه‌جويي در مصرف سوخت، زمان و ترافيک را نيز کاهش خواهد داد و ترافيک استان‌هاي جنوبي و غرب به سمت شرق نيز به اين اتوبان منتقل مي‌شود.
* بزرگراه صدر؛ 22متر زير زمين
اتوبان 2طبقه صدر در تهران يکي از مهمترين پروژه‌هاي عمراني سالهاي اخير بود که سپاه در ساخت آن نقش اصلي را داشت که به گفته سردار عبداللهي «تمام اين پروژه توسط قرارگاه خاتمالانبيا(ص) با بکارگيري 2 هزار و 500 نفر نيرو انجام شد.»
نمايي از پل طبقاتي صدر در تهران
او مي افزايد: «البته مردم تنها عظمت ظاهري کار را مي‌بينند. براي مثال پايه‌هاي شمع‌هاي اين پل در عمق 22 متري فرو رفتند و ما براي انتقال تأسيسات، برق 6.5 کيلومتر تونل احداث کرديم چرا که اين سيم‌کشي‌ها و دکل‌ها ظاهر شهر را به هم مي‌ريخت و ما همه آنها را به زير زمين منتقل کرديم.»
730 کيلومتر تونل در زير ايران
ساخت تونل هاي مترو، تونل‌هاي ابرو و خطوط انتقال نفت و گاز از ديگر موارديست که توسط قرارگاه خاتم ساخته شده و عبدالهي در توضيح آن مي‌گويد: «ما در کشور 730 کيلومتر تونل براي راه آبرو و مترو داريم مانند متروي قم، شيراز، مشهد، تهران. 17 دستگاه T.B.M در اختيار داريم که اينها جزو پيشرفته‌ترين دستگاه‌هاي حفر تونل به حساب مي‌آيند که همه اپراتورهاي آن نيروهاي ايراني بوده و حتي ما بسياري از قطعات آن را نيز خودمان مي‌سازيم.»
به گفته وي «براي خطوط انتقال نفت، آب و گاز، 9 هزار و 500 کيلومتر پروژه اجرا و يا به اتمام رسيده است که براي نمونه مي‌توان به خط صلح اشاره کرد که از عسلويه تا ايرانشهر به طول 905 کيلومتر با قطر 56 با هزينه و زمان کم صورت گرفته است.»
* آب شرب قم؛ دغدغه‌اي که توسط سپاه حل شد
بنا بر اظهارات فرمانده قرارگاه ختم، «يکي از دغدغه‌هاي کشور که مقام معظم رهبري نيز بر روي آن تأکيد داشتند موضوع آب شرب قم بود که اين پروژه از سال‌ها قبل مد نظر بوده و زمان مطالعات آن حتي به 54 سال قبل برمي‌گردد.»
عبداللهي مي گويد: «براي تحقق اين امر به 28 کيلومتر تونل نياز بود که آب را از سرشاخه‌هاي دز به قم بياورد. 238 کيلومتر خطوط انتقال نيز احداث شد که 450 بنا و 7 مخزن 20 هزار مترمکعبي نيز بر سر راه بود. براي اين پروژه 5.5 سال زمان در نظر گرفته شد که ما توانستيم آن را در يک سال و نيم تمام کنيم که فقط 170 هزار تُن فولاد در اينجا مورد استفاده قرار گرفت.»
وي يکي از معضلات امروز کشور را موضوع آب است عنوان مي کند: «کارهاي بزرگي در اين خصوص صورت گرفته و 21 ميليارد مترمکعب مخزن آب ساخته‌شده است. مانند سد کرخه و يا سد گُتوند که ظرفيت مخزن آن بيش از 5 ميليارد متر مکعب است و درياچه آن 60 کيلومتر طول دارد و اين سد بلندترين سد خاکي کشور است.»
نمايي از سد گُتوند
* «کيفيت، سرعت و قيمت» شعار سپاه در سازندگي
علاوه بر مشاورين و ناظران بيرون از مجموعه قرارگاه، در خود اين قرارگاه نيز مشاورين زيادي هستند که پروژه هاي ساخته شده را به لحاظ کيفيت مورد بررسي قرار مي دهند.
عبداللهي در اين باره مي گويد: «کيفيت، سرعت و قيمت از مؤلفه‌هاي قرارگاه خاتم‌الانبياء است.
پروژه‌هاي ما به صورت E.P.C يعني مهندسي، تأمين کالا و اجرا است و همه مراحل آن توسط نيروهاي ايراني صورت مي‌گيرد البته ما پروژه‌هاي مشترکي بين مشاورين خود و بقيه افراد داخل کشور داريم که براي ما تفاوتي ندارد ما باشيم يا ديگران. ما امروز در حوزه مهندسي خودکفاييم و و قرارگاه خاتمالانبيا(ص) داراي 150 کتاب علمي در رشته‌هاي مختلف است.»
* محروميت زدايي تا شعاع 70 کيلومتري
به گفته وي، «محروميت‌زدايي از محل درآمد قرارگاه خاتم يکي از اولويت‌ها محسوب مي شود و ما در همه پروژه‌ها موظف هستيم تا شعاع 70 کيلومتري به مردم خدمات داده و در عمران آن مناطق کوشش کنيم.
سردار عبادالله عبداللهي فرمانده قرارگاه سازندگي خاتم الانبيا(ص) سپاه
عبداللهي مي‌گويد: «اين محروميت‌زدايي در حجم بالايي صورت گرفته و هيچ کجا نبوده که ما پروژه‌اي داشته باشيم و اين اقدامات صورت نگيرد. حتي يک بار که براي سرکشي به يکي از پروژه‌ها رفته بودم، گفتم اين پروژه را در اولويت دوم قرار دهيد و ابتدا رفتيم اقدامات محروميت‌زدايي شده توسط قرارگاه را ديديم که بسيار رضايت‌بخش بود و مردم از ساخت مساجد، حسينيه‌ها، مدرسه، راه روستايي، مراکز عمراني، خط آب و ... راضي بودند.»